Infrarood

Lezen thermografisch rapport

Het lezen van een thermografisch rapport vereist enige vaardigheid. Per vakgebied zijn er toch heel wat valkuilen die meer dan eens tot een foute interpretatie leiden. Graag geven wij u daarom enkele tips.

Wij hebben jaren actief thermografie uitgevoerd. In deze periode is het ons opgevallen dat er heel wat fouten gemaakt worden. In 2006 hebben we voor de Inframation Conference een abstract over interpretatiefouten geschreven. Hier kregen we veel positieve reacties op.
Via deze webpagina’s willen we op een luchtige manier deze problematiek nogmaals behandelen. De 10 pagina’s die dit thema behandelen pretenderen niet uitputtend te zijn; ze zijn slechts bedoeld als stof tot nadenken.
De schrijver van dit stuk is voor thermografie en 473 level I en level II gecertificeerd volgens ASNT richtlijnen en is voorzitter geweest van de voormalige Nederlandse Vereninging voor Toegepaste Thermografie.

Per vakgebied vindt u hieronder 3 pagina’s met bruikbare specifieke informatie:

1. electrotechniek
2. industrie
3. gebouwde omgeving

Een thermogram is niet meer dat een visuele weergave van de heersende temperaturen. Vergelijk het met MS-Excel spreadsheet waarbij iedere waarde in de cel met de bijbehorende kleur wordt weergegeven.
Een thermogram is radiometretisch, ondanks dat het op een gewone foto lijkt.

Zodra u een thermogram bekijkt, moet u eerst naar de temperatuurschaal kijken. Immers hier krijgt u de informatie over de temperaturen. U voorkomt op deze manier dat u te snel en te euforisch roept: “dat is heet”.

In veel gevallen hebben lage temperaturen een donkere kleur en de hogere temperaturen in de gebruikte schaal de lichtere kleuren.

Parameters kunnen het resultaat zeer sterk beïnvloeden

Aan een thermogram zijn diverse parameters gekoppeld.

• • emissiewaarde
  • achtergrondstraling
  • transmissiewaarde

Enkele van deze parameters kunnen het resultaat zeer sterk beïnvloeden. Denk hierbij aan emissiewaarde, achtergrondstraling, transmissiewaarde niet alleen van het object dat wordt gemeten, maar ook van van de gebruikte lenzen van de infrarood camera. Het type camera dat is gebruikt geeft informatie over de resolutie van de dectector, IFOV en temperatuursbereik. Al deze parameters zijn essentieel voor de beoordeling of het vanuit natuurkundig oogpunt ook daadwerkelijk mogelijk was om een representatieve opname te maken.

Een infra-rood opname, is een momentopname

In het algemeen moeten we niet vergeten dat een thermografische opname, een moment opname is.

Thermografie heeft alles met “belasting” te maken. Zodra er niet geproduceerd wordt, gebouwen niet gebruikt worden, er een elektrische storing is of zelfs als de dood is ingetreden, is in het overgrote deel van alle gevallen geen zinvolle thermografie meer uit te voeren.

Meten met infrarood thermometers

Het meten van temperatuur met behulp van infrarood is een veelgebruikte techniek. Er zijn echter veel parameters die deze meting kunnen beïnvloeden, waardoor er resultaten kunnen ontstaan die volgens de gebruiker niet overeen komen met de werkelijkheid.

Daarom hieronder enkele vuistregels die veelgemaakte fouten kunnen voorkomen:

1. Er is één gouden vuistregel: De beste temperatuurmetingen worden verkregen indien uitsluitend natuurlijke materialen gemeten worden. (hout, karton, agf, huid, water, ijs e.d.) of op kunststoffen
2. Meet nooit op metaal (rvs, aluminiumfolie e.d.), glas of keramiek (hierdoor kunnen meetfouten ontstaan!)
3. Meet zo dicht mogelijk op het object (distance-to-spot ratio; dit wordt meestal op het apparaat vermeld)
4. Een meetinstrument dat uit een warme auto komt, kan onmogelijk direct in een koude ruimte de goede temperatuur meten (en vice versa). Bij bijna ieder apparaat moet de koudelascompensatie of de detector zich aan de nieuwe condities aanpassen. Houd hier rekening mee!
5. Indien producten worden teruggekoeld of opgewarmd: vergelijk geen kerntemperatuur met oppervlaktetemperatuur (dit is als appels met peren vergelijken)
6. Indien er een afwijkende temperatuur wordt gemeten, controleer dan de E-waarde (emissiewaarde) van het apparaat. Deze staat normaal op een waarde hoger dan 0,9 ingesteld.
7. Onzeker over de gemeten infrarood waarde. Controleer dan met een kern thermometer het product nogmaals ter controle!
8. En last but not least: Neem de moeite om de handleiding van het apparaat te lezen.