Hygiënecodes
Geschreven door
Jochem van Ooijen
ISO 14001: Milieuzorgsysteem
Met behulp van een milieuzorgsysteem kunnen de milieurisico’s van de bedrijfsvoering beheerst en verminderd worden. Als u beschikt over een milieuzorgsysteem, heeft u de mogelijkheid om het systeem te laten certificeren volgens de ISO 14001-norm. Een dergelijke certificatie is niet verplicht, maar sommige gemeenten vragen er wel om bij de verstrekking van een milieuvergunning. Grotere bedrijven, met name overheden, stellen het vaak als eis bij aanbestedingen.
De ISO 14001-norm bestaat uit vijf onderdelen:
- Milieubeleid
- Planning: omvat een milieu-risico-analyse en een milieuplan
- Implementatie en uitvoering
- Controle en corrigerende maatregelen
- Beoordeling door de directie
Een belangrijke stap binnen de ISO 14001-norm is de milieu-risico-analyse, waarin de milieurisico’s voor alle vormen van mogelijke vervuiling worden beoordeeld. Beheersmaatregelen worden vervolgens in een milieuplan opgenomen. Het systeem wordt aangepast aan de aard, omvang en complexiteit van de organisatie, waarbij de norm voldoende flexibiliteit biedt.
ISO 22000: Voedselveiligheid Managementsysteem
ISO 22000, geïntroduceerd in 2005, biedt een wereldwijd geaccepteerde standaard voor voedselveiligheidsmanagement. Het is gebaseerd op de High-Level Structure (HLS), waardoor het gemakkelijk kan worden geïntegreerd met andere normen zoals ISO 9001 (kwaliteitsmanagement) en ISO 14001 (milieumanagement).
ISO 22000 is van toepassing op de hele voedselketen, inclusief toeleveranciers zoals retailers, koelhuizen, transportbedrijven, machinebouwers en producenten van verpakkingsmaterialen. Deze norm biedt meer ruimte voor interpretatie dan bijvoorbeeld BRC of IFS en vereist een evaluatie van het basisvoorwaardenprogramma (PRP), vergelijkbaar met HACCP.
ISO 22000 is geen directe combinatie van ISO 9001 en HACCP, maar biedt wel een oplossing voor voedingsbedrijven die beide normen volgen, door het aantal audits te verminderen. Typische elementen van ISO 9001, zoals klanttevredenheid, maken geen deel uit van deze norm.
ISO 9001: Kwaliteitsmanagementsysteem
Voedselveiligheid is in Nederland wettelijk vastgelegd in de Warenwetregeling Hygiëne van Levensmiddelen. Bedrijven die actief zijn in de voedselindustrie moeten een HACCP-analyse uitvoeren. De overheid accepteert ook branchebrede HACCP-analyses, de zogenaamde “hygiënecodes”, die voor specifieke sectoren gelden.
Q&S richtlijn voor de vleessector
Certificering van boer tot bord
Q&S is een richtlijn die in eerste instantie is ontstaan voor de vleessector. Anders dan EurepGAP is Q&S een ketensysteem waarbij de gehele keten van “boer tot bord” gecertificeerd moet zijn.
Q&S voor teeltbedrijven is sterk vergelijkbaar met EurepGAP. Bedrijven die reeds EurepGAP gecertificeerd zijn kunnen redelijk eenvoudig ook gecertificeerd worden voor Q&S. Dat geldt overigens alleen indien een EurepGAP-certificering geldt voor een individuele teler en niet voor telersgroepen.
Voor handelsbedrijven, sorteerstations, pakstations en veilingen is er een protocol opgesteld. Dit kan goed worden vergeleken met BRC en IFS certificering. Het grote verschil zit hem in het feit dat Q&S ook aan deze bedrijven strikte eisen stelt over de residu-beheersing. Voorheen konden bedrijven aangeven dat ze inkochten/handelden met EurepGAP-waardige bedrijven en zo was hun residu-beheersing onder controle. Q&S stelt dat ook deze bedrijven aan moeten kunnen tonen dat ze zelf hun residu-beheersing onder controle hebben. Hiervoor dient het bedrijf zelf een residubeheersplan te kunnen overleggen.
BRC Food: Global Standard for Food Safety
De afkorting BRC staat voor British Retail Consortium, een brancheorganisatie voor detailhandelaren in Groot-Brittannië. Deze organisatie heeft de BRC Global Standard for Food Safety ontwikkeld, een standaard die wereldwijd wordt gebruikt om de voedselveiligheid te waarborgen. De BRC-checklist is een leidraad voor voedselveiligheidsnormen, waarin alle belangrijke eisen voor leveranciers van levensmiddelen zijn opgenomen.
Oorsprong en Doel van de BRC Standaard
Het oorspronkelijke doel van de BRC-norm was om leveranciers van levensmiddelen met één inspectierapport, uitgevoerd door een onafhankelijke EN 45004-geaccrediteerde inspectie-instelling, aan te tonen dat ze aan de eisen van meerdere afnemers voldoen. Dit zorgt voor een gestroomlijnd proces waarbij leveranciers niet meerdere inspecties hoeven te ondergaan voor verschillende klanten.
Structuur van de BRC Standaard
De BRC-norm bestaat uit twee hoofdcomponenten:
- Het inspectieprotocol: Dit is specifiek bedoeld voor inspectie-instellingen en legt vast hoe inspecties moeten worden uitgevoerd.
- De technische standaard: Dit is de uitgebreide checklist waarin alle eisen voor leveranciers en producenten van levensmiddelen staan beschreven.
Bedrijven worden beoordeeld op een schaal van A tot D, afhankelijk van het aantal afwijkingen dat wordt geconstateerd tijdens een audit.
- Score A of B: De auditfrequentie is jaarlijks (12 maanden).
- Score C: De auditfrequentie is halfjaarlijks (6 maanden).
- Score D: Certificatie wordt niet toegekend.
De inhoud van de BRC-norm is grotendeels vergelijkbaar met de eisen van een HACCP-gebaseerd voedselveiligheidssysteem, maar wordt aangevuld met concrete eisen voor bedrijfsinrichting, hygiënisch werken, persoonlijke hygiëne en meer. Ook wordt er geëist dat een gedocumenteerd kwaliteitssysteem aanwezig is, waarin de beheersing van omgeving, product, proces en personeel wordt beschreven.
Andere BRC-certificeringsnormen
Naast de standaard voor voedselveiligheid, heeft BRC ook specifieke normen ontwikkeld voor andere sectoren:
- BRC-IoP: Voor producenten van verpakkingen.
- BRC Storage & Distribution: Voor logistieke dienstverlening.
Deze specifieke normen zijn qua opzet vergelijkbaar met de BRC-norm voor productiebedrijven, maar toegespitst op de eisen binnen de betreffende sector.
TService, temperatuur & BRC Food
Als uw bedrijf onder de BRC Food-standaard valt, is betrouwbare temperatuurbewaking cruciaal om de voedselveiligheid te garanderen. TService.nl biedt op maat gemaakte oplossingen voor temperatuurbewaking, monitoring, registratie en alarmering. Onze geavanceerde temperatuursensoren, dataloggers en monitoringsystemen leveren nauwkeurige metingen en zorgen voor realtime gegevensregistratie. Daarnaast leveren we een breed assortiment thermometers en bieden we kalibratiediensten voor het jaarlijks controleren van uw apparatuur.
Onze Oplossingen
Onze oplossingen zorgen ervoor dat u de temperatuur in uw opslagruimtes, koelcellen en transportvoertuigen continu kunt monitoren. Bij afwijkingen of kritieke situaties ontvangt u direct een waarschuwing via e-mail, sms of andere communicatiemiddelen. Dit stelt u in staat om snel te reageren en de voedselveiligheid te waarborgen.
Met ons gebruiksvriendelijke softwareplatform kunt u eenvoudig temperatuurgegevens registreren, analyseren en rapporteren. Dit is essentieel voor de naleving van BRC Food-eisen, vooral tijdens audits en inspecties. Het platform biedt u niet alleen inzicht in de temperatuurketen, maar maakt ook integratie met API’s mogelijk, zodat u eenvoudig aan temperatuurdata kunt rekenen.
Extra Parameters en Wereldwijde Monitoring
Naast temperatuur kunnen wij ook andere belangrijke parameters zoals CO2, ethyleen, O2, en differentiële druk realtime verwerken en monitoren. U wordt onmiddellijk gealarmeerd bij afwijkingen, ongeacht locatie of tijdstip. Dit stelt u in staat om altijd de controle te behouden, waar ter wereld uw toeleverancier zich ook bevindt.
Implementatie en Ondersteuning
Ons team helpt u bij een snelle en efficiënte implementatie van onze temperatuurbewakingssystemen. We bieden ook training en ondersteuning om ervoor te zorgen dat uw medewerkers optimaal gebruik kunnen maken van de systemen.
Verpakkingsmaterialen en voedselveiligheid
In de voedselketen speelt verpakkingsmateriaal een cruciale rol, omdat het onderdeel is van het product vanaf productie tot consumptie. Het verpakkingsmateriaal moet daarom aan dezelfde strenge eisen voldoen als de voedingsmiddelen die het bevat. Om deze normen te waarborgen, is de BRC-IoP-norm (British Retail Consortium – Institute of Packaging) geïntroduceerd, een technische standaard specifiek voor bedrijven die verpakkingsmateriaal produceren voor de voedselindustrie.
Risicocategorieën van Verpakkingsmateriaal
Het verpakkingsmateriaal wordt ingedeeld in risicocategorieën (A of B), afhankelijk van de mate waarin het verpakkingsmateriaal in direct contact komt met het voedsel.
- Categorie A: Voor verpakkingsmaterialen die indirect in contact komen met het product.
- Categorie B: Voor verpakkingsmaterialen die direct in contact komen met het product.
De risicocategorie bepaalt de moeilijkheidsgraad van de certificering en de striktheid van de eisen. Verpakkingen in Categorie B worden bijvoorbeeld onderworpen aan een grondigere beoordeling, omdat deze direct contact maken met het product.
BRC-IoP Norm en Managementsysteem
De BRC-IoP-norm is opgebouwd als een managementsysteem, vergelijkbaar met ISO 9001:2000, en bevat een checklist van tien hoofdstukken. Deze checklist beschrijft de eisen met betrekking tot de organisatie, de inrichting van de productie- en opslagruimtes, en processen voor kwaliteitsbeheer. Een belangrijk aspect van de norm is de aandacht voor persoonlijke hygiëne van medewerkers, met regels over werkkleding, kleedruimtes, toiletfaciliteiten en het vermijden van persoonlijke zaken zoals sieraden op de werkvloer.
Gevarenanalyse en Risicobeoordeling
Een verplicht onderdeel van de BRC-IoP-norm is het uitvoeren van een Gevarenanalyse en Risicoanalyse op fysisch, chemisch en microbiologisch niveau. De resultaten van deze analyses vormen de basis voor het ontwikkelen van beheersmaatregelen, die gedocumenteerd moeten worden in het kwaliteitshandboek. Deze maatregelen zijn essentieel voor het waarborgen van voedselveiligheid in elke fase van de productie van verpakkingsmaterialen.
Kortom, de BRC-IoP-norm zorgt ervoor dat verpakkingsproducenten voldoen aan strikte hygiëne- en kwaliteitsstandaarden om de veiligheid van verpakte voedingsmiddelen te waarborgen.
Transport- en Opslagnorm voor Food én Non-food
In 2006 werd de BRC Storage and Distribution Standard gepubliceerd als antwoord op de Duitse en Franse IFS Logistic Standard (ILS). Deze BRC-norm is ontwikkeld door Britse retailers en biedt richtlijnen voor de opslag en distributie van zowel voedsel als non-food producten. Deze norm zorgt voor de veiligheid en integriteit in de logistieke keten van productie naar retail. Het is toepasbaar op diverse vormen van transport, zoals vrachtwagens, schepen, treinen, vliegtuigen, en de opslagfaciliteiten die hierbij betrokken zijn.
Vier Modules van de BRC Storage and Distribution Standard
De norm is opgedeeld in vier modules die betrekking hebben op verschillende logistieke activiteiten:
- Opslag
- Distributie
- Groothandel
- Ompakken (bijvoorbeeld het herverpakken of het toevoegen van nieuwe labels aan producten).
Bedrijven kunnen de modules Opslag en Distributie afzonderlijk behalen, terwijl de modules Groothandel en Ompakken alleen in combinatie met de module Opslag behaald kunnen worden.
Belangrijkste Verschillen met BRC Food
- Module Opslag: Specifieke eisen voor opslagruimten, zoals de scheiding van batterijopladers van standaard magazijnruimtes en het gebruik van roetfilters voor dieselheftrucks. De hygiëneregels zijn minder streng; sieraden zijn bijvoorbeeld toegestaan in ruimten waar verpakte producten worden opgeslagen.
- Module Distributie (Transport): Specifieke eisen voor gekoelde vrachtruimten en toegangsbeheer tot vrachtwagens. De hygiënevoorschriften voor chauffeurs zijn eenvoudiger en vrachtwagens moeten deel uitmaken van een gecontroleerd schoonmaakschema.
- Module Groothandel: Naast de eisen van de module Opslag, worden er aanvullende eisen gesteld aan inkoopprocessen en productontwikkeling voor groothandels met een eigen merk.
- Module Ompakken: Naast de opslagvereisten, zijn er eisen voor contractuele regelingen en productcontrole bij het herverpakken van producten. Deze module is gericht op bedrijven die verpakte producten ompakken, maar niet voor bedrijven waarbij verpakking het hoofdproces is.
Gevolgen per Branche
- Transporteurs: Veel transportbedrijven zijn gecertificeerd volgens ISO 9001:2000 of HACCP, maar de verwachting is dat supermarkten in de toekomst BRC-certificering zullen eisen.
- Opslag- en Distributiebedrijven: Bedrijven kunnen overstappen naar de BRC Storage & Distribution-norm, specifiek gericht op deze sectoren. Een kruisverwijzing tussen BRC Food en BRC Storage & Distribution helpt bij deze overstap.
TService, Temperatuur & BRC Storage & Distribution
Bent u onderhevig aan de BRC Storage & Distribution-norm? Bij TService leveren we oplossingen voor het monitoren, registreren en bewaken van temperaturen in uw magazijnen, koelcellen en transportmiddelen. Dit omvat onder andere:
- Real-time temperatuurmonitoring van magazijnen, walk-in koelers en coldstorage.
- Dataloggers voor transport (low-budget PDF-loggers en realtime dataloggers).
- Thermometers, inclusief referentiemodellen voor QA en budgetopties voor chauffeurs.
- Kalibratie van meetapparatuur en API-koppelingen voor planningsdashboards.
Onze systemen helpen u tijdig in te grijpen bij temperatuurafwijkingen, waardoor u voldoet aan de strenge normen van de BRC. Heeft u hulp nodig bij de implementatie van temperatuurbeheersing binnen uw BRC-certificering? Neem contact met ons op, we delen graag onze expertise.
Kwaliteit en Consumentvertrouwen in de Voedselproductie: GlobalGAP
GlobalGAP is een internationaal erkende organisatie die normen heeft opgesteld voor de certificering van productieprocessen in de landbouw, inclusief aquacultuur. GlobalGAP is ontstaan als opvolger van EurepGap en biedt richtlijnen voor duurzame en veilige voedselproductie. Sinds 1 januari 2012 is versie 4 van deze norm van kracht, gericht op het verbeteren van consumentenvertrouwen door veilige, verantwoorde en milieuvriendelijke productiemethoden te waarborgen.
Belang van GlobalGAP voor de Consument
De GlobalGAP-norm richt zich op het beschermen van consumenten door het bevorderen van verantwoorde voedselproductie. De belangrijkste doelstellingen zijn:
- Het minimaliseren van schadelijke milieueffecten van agrarische bedrijven.
- Het verminderen van het gebruik van chemische middelen.
- Verantwoord omgaan met de gezondheid en veiligheid van medewerkers.
- Het waarborgen van dierenwelzijn.
GlobalGAP biedt agrarische bedrijven wereldwijd een praktische handleiding voor Good Agricultural Practices (GAP) en creëert een gelijkwaardig partnerschap tussen producenten en retailers. Dit partnerschap bevordert uniforme normen en procedures binnen de sector.
Veilig en verantwoord voedsel voor de consument
EurepGAP (European Good Agricultural Practice) is een certificeringsprogramma voor de landbouwsector, dat inmiddels bekend staat als GLOBALG.A.P. Het werd oorspronkelijk opgericht door een groep Europese supermarktketens, zoals Tesco, Delhaize, Sainsbury’s, Albert Heijn, Laurus en Schuitema. Het doel van EurepGAP was om veilige en duurzame landbouwpraktijken te bevorderen, waarbij voedselveiligheid en milieubescherming centraal staan.
Voedselveiligheid en consumentenvertrouwen
Europese supermarkten leggen de EurepGAP-norm op als basisnorm om het vertrouwen van de consument in voedselveiligheid te waarborgen. Een belangrijk voordeel van deze norm is de uniformering van teeltvoorschriften. Naast verplichte voorschriften kunnen telers ook geadviseerde voorschriften invoeren, waarmee zij kunnen aantonen dat hun producten op een verantwoorde manier zijn geproduceerd.
Kernprincipes van EurepGAP
EurepGAP richt zich op verschillende aspecten die bijdragen aan duurzame landbouw:
- Minimaliseren van milieuverontreiniging
- Terugdringen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen
- Efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen
- Gezondheid, welzijn en veiligheid van personeel
- Behoud en verbetering van flora en fauna in de omgeving
Traceerbaarheid en veiligheid
Een van de sterke punten van EurepGAP is de verplichte registratie van gebruikte meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Deze registraties maken het mogelijk om in geval van calamiteiten precies te achterhalen waar de producten vandaan komen en op welke wijze ze zijn geproduceerd, wat de traceerbaarheid aanzienlijk verbetert.
GlobalG.A.P. als opvolger van EurepGAP
In 2008 werd EurepGAP opgevolgd door GlobalG.A.P., waarmee het oorspronkelijke Europese initiatief een wereldwijde standaard kreeg. Hiermee wordt wereldwijd dezelfde aandacht besteed aan voedselveiligheid, milieu en verantwoorde landbouwpraktijken.
Hygiënecodes: Branche Specifieke Richtlijnen
Hieronder een overzicht van diverse hygiënecodes voor verschillende sectoren:
- CBL-HACCP Code: Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), tel. 070-3376200
- HACCP-code Slagersbedrijf: Bedrijfschap slagersbedrijf, tel. 070-3906365
- Hygiënecode Binnenvaart: tel. 010-4115900
- Hygiënecode Brood- en Banketbakkerij: Nederlands Bakkerij Centrum, tel. 0317-471212
- Hygiënecode Contract Catering: Veneca, tel. 0183-629098
- Hygiënecode Eiproductenfabrikanten en Handelaren: tel. 030-6967205
- Hygiënecode Graan-, zaden- en peulvruchtenindustrie: Federatie Nederlandse Handelaren in graan-, zaden en peulvruchten, tel. 010-4673188
- Hygiënecode Groenteverwerkingsbedrijven: Productschap Tuinbouw, tel. 070-4031234
- Hygiënecode Horeca: Bedrijfschap Horeca & Catering, tel. 079-3680707
- Hygiënecode IJsbereiding: Bedrijfschap Horeca en Catering, tel. 079-3680707
- Hygiënecode Kleinverpakkers Ongeschilde Aardappelen: tel. 070-3589331
- Hygiënecode Koelverse Salades: Algemene Kokswaren en Snackproducenten, tel. 079-3634919
- Hygiënecode Mouterij en Brouwerij: Centraal Brouwerij Kantoor, tel. 020-6252251
- Hygiënecode Natuurlijk Mineraal- en Bronwater: Vereniging Nederlandse Frisdranken Industrie, tel. 010-4774033
- Hygiënecode Poeliersbedrijf: Nederlands Bond voor Poeliers en Wildhandel, tel. 0342-475750
- Hygiënecode Sportkantines: OVD Opleidingsinstituut v.d. Distributie, tel. 0318-649999
- Hygiënecode Verblijfsrecreatie: OVD, tel. 0318-649999
- Hygiënecode Visdetailhandel: Productschap Vis, tel. 070-3369600
Deze hygiënecodes bieden richtlijnen voor hygiënisch werken binnen specifieke branches en worden beschouwd als vereenvoudigde HACCP-analyses.